Bas van der Vlies was verbinder: 'Diepbewogen, altijd respect voor andersdenkenden'

Voormalig SGP-voorzitter Maarten van Leeuwen verliest in Van der Vlies meer dan een partijgenoot. "We woonden beiden sinds begin jaren zeventig in Maartensdijk. We ontmoetten elkaar in het bestuur van de basisschool van onze kinderen, in het bestuur van de kerk en in het SGP-partijbestuur. We waren nauw aan elkaar verbonden en zijn overlijden grijpt me aan."

Een man van statuur, zo omschrijft Van Leeuwen de voormalige politiek leider van de SGP. "Maar als mens ging hij altijd open het gesprek aan, kwetsbaar en benaderbaar. Hoe druk hij ook was, hij kon zich in tijden van blijdschap en verdriet goed verplaatsen in de ander."

Van der Vlies was principieel, maar altijd meer vanuit innerlijke overtuiging dan vanuit de theorie, vindt Van Leeuwen. "Over de zondagsrust bijvoorbeeld, de zorg voor kwetsbaren, over abortus. Hij stond voor de zaak, diepbewogen, maar hield vanuit zijn positie altijd respect voor mensen die er anders over denken. Hij probeerde vooral te blijven verbinden."

Hoewel de laatste jaren de ouderdom zich begon af te tekenen, bleef Van der Vlies voor Van Leeuwen tot het laatst toe zijn statuur houden. "Ik heb hem nog vaak bezocht en hij bleef altijd helder van geest. Ook in de artikelen die hij schreef en als spreker toonde hij steeds gezag en inhoud."

Fractievoorzitter Johan Slootweg van de lokale SGP in De Bilt zag Van der Vlies voor het laatst anderhalve week geleden, toen hij onderweg naar de kerk was. "Het was kort voor hij in het ziekenhuis moest worden opgenomen. Hij zat in zijn kamer voor het raam. We groetten elkaar zoals we dat vaker deden. Hij was een markante persoonlijkheid, beeldbepalend voor de partij."

Slootweg herinnert zich Van der Vlies ook als een verbinder. "Zoals in elke politieke partij speelt er weleens wat. De SGP kent verschillende richtingen, bijvoorbeeld de Randstad tegenover de Veluwe, en hij is er altijd zeer wel in geslaagd om de eenheid te bewaren. Zijn levenshouding was ootmoedig: alles wat hij deed was tot eer van God. Hij cijferde zichzelf weg en liet het algemeen belang voorgaan."

Kees van der Staaij, die Van der Vlies in 2010 opvolgde als SGP-leider, zegt in een reactie dat "het al met al toch nog vrij plotselinge overlijden van Bas van der Vlies" hem diep heeft geraakt. "Hij was jarenlang 'het gezicht' van de SGP en straalde daarbij ook uit hoe hij zelf was: constructief en betrouwbaar."

Van der Staaij noemt het overlijden van zijn mentor en voorganger "aangrijpend" voor de SGP, maar ook voor hem persoonlijk. "Je zou kunnen zeggen dat ik 'het ambacht' van hem heb geleerd. Twaalf jaar lang ben ik heel intensief met hem opgetrokken. Voor hem was het 'Zo waarlijk helpe mij God almachtig' geen dode formule, maar levende werkelijkheid. Als weinig anderen wist Van der Vlies dat 'Gods kracht in zwakheid wordt volbracht'."

SGP-Kamerlid Roelof Bisschop uit Veenendaal roemt de kwaliteiten die Van der Vlies had om mensen met soms tegengestelde meningen samen te brengen. Zo kreeg hij na het aanvaarden van zijn rol als partijleider al snel te maken met interne discussies over de rol die vrouwen kunnen spelen in de SGP. "Daar werd binnen de partij verschillend over gedacht", zegt Bisschop. "Mede doordat Van der Vlies respectvol met alle meningen omging en de gedeelde verlangens onderstreepte hield de SGP de geledingen bij elkaar."

Daarnaast was Van der Vlies lange tijd het gezicht van de partij, zegt Bisschop. "Ook naar buiten was hij een echt boegbeeld voor de SGP. Je kunt als politieke partij niet op een eiland gaan zitten. Zijn houding was om vanuit je eigen standpunten altijd in gesprek te blijven met andersdenkenden."

Ook buiten de partij is met medeleven gereageerd op het overlijden van Van der Vlies, die jarenlang werd gezien als het staatsrechtelijk geweten van de Tweede Kamer. Demissionair premier Mark Rutte spreekt van een verdrietig bericht en noemt hem "een standvastig parlementariër die sterke overtuigingen bracht met kennis, mildheid en humor. Een man naar wie werd geluisterd, ook buiten de SGP".

Kamervoorzitter Vera Bergkamp zegt dat ze diep geraakt is door het overlijden van Van der Vlies. "Hij was maar liefst 29 jaar lid van de Tweede Kamer en steunpilaar van de SGP", zegt Bergkamp op Twitter. "Ik wens zijn familie en partijgenoten veel sterkte toe met dit verlies."

Gert-Jan Segers van de ChristenUnie schrijft op Twitter goede ontmoetingen met Van der Vlies te hebben gehad. "Met het heengaan van Bas van der Vlies verliezen we een beminnelijke, kundige en wijze christenpoliticus." Segers noemt Van der Vlies een man "die wist dat we hier alleen maar pelgrims op doortocht zijn en die daarbij zijn hoop vestigde op God".