U16 maakt energieplannen bekend: 26 windturbines en tot 1300 hectare aan zonne-energie

Plannen voor zonnevelden en panelen op daken zijn er in de hele U16 regio. Wat gevoeliger ligt, zijn de locaties voor windenergie. Polder Rijnenburg wordt een belangrijke locatie voor windmolens. Acht grote windturbines hoopt en denkt de gemeente Utrecht daar neer te kunnen zetten. Nog een belangrijke gemeente waar windenergie opgewerkt kan worden is Vijfheerenlanden. In het RES-bod staat dat bij Zijderderveld twee tot drie turbines kunnen komen en bij Lexmond zes tot acht.

De overige windmolens komen in kleinere aantallen per gemeente. Zo denkt bijvoorbeeld de gemeente Utrechtse Heuvelrug twee tot drie windmolens te kunnen plaatsen op hun grondgebied bij Overberg. De Ronde Venen maakt het aantal molens nog niet concreet en geeft alleen aan op zoek te zijn naar een mix van zon- en windenergie.

De RES is een nationaal programma waarin Nederland is opgedeeld in verschillenden regio's. In die deelgebieden wordt gewerkt aan de energietransitie. De RES 1.0 die vandaag is gepresenteerd, is een lang verwacht stuk over hoe en waar duurzame opwek van energie mogelijk is. Het afgelopen jaar hebben gemeenten plannen gemaakt en is er inspraak geweest. De Regio U16 moet in 2030 1,8Twh opwekken.

Wethouders Rob Jorg (VVD, Utrechtse Heuvelrug) en Hilde de Groot (GroenLinks, Houten) zijn de kartrekkers voor de RES-regio U16: "Deze RES is een gezamenlijk resultaat. We nemen als regio een belangrijke stap in de realisatie van duurzame energie. Er zijn veel uitdagingen en dilemma's en de onderlinge verschillen tussen de gemeenten zijn groot", aldus Jorg.

De U16 heeft eerder aangegeven dat ze uitstel nodig zouden hebben voor het indienen van de RES. Oud-burgemeester van Houten Wouter de Jong is opgetreden als bemiddelaar tussen de gemeenten. Rob Jorg: "We hadden lastige uitdagingen omdat de verschillen tussen gemeenten groot zijn. We moesten een stappenplan hebben. Want hoe gaan we ermee om wanneer zoekgebieden wegvallen?"

Uit die impasse lijkt de U16 nu te zijn. Hilde de Groot: "We zijn een volle regio met veel infra en bebouwing. Het is ook een grote klus omdat we alle inwoners en belanghebbenden willen meenemen. Als we puur naar de cijfers kijken, moeten we sneller zijn, maar we willen ook vooral zoveel mogelijk mensen meekrijgen."

Plannen voor windmolens of zonnevelden stuiten niet zelden op weerstand en verzet. De plannen zoals nu in de RES 1.0 staan zijn ook nog niet in beton gegoten. Het zijn zoeklocaties en, zo zegt wethouder Jorg: "Het betekent niet dat je het daar ook echt vindt." De plannen die nu in de RES 1.0 worden doorontwikkeld moeten uiterlijk in 2025 definitief zijn. Het is mogelijk dat locaties alsnog afvallen en nieuwe erbij komen.

Inspraakmomenten en participatieavonden zullen dan ook nog vaak gaan plaatsvinden. Daar zullen gemeenten vaak antwoord moeten hebben op de soms felle tegenstanders. Ook is de wens er om jongeren beter te betrekken. Hilde de Groot: "Je ziet wel bij de trajecten die wethouders hebben doorlopen dat daar met name 30-plussers op afkomen. Het is wel goed om jongeren hierbij te betrekken, dat moet verder uitgebouwd worden."

Tegenstanders van windmolens wijzen vaak naar de veronderstelde schadelijke effecten op de gezondheid. Rob Jorg vindt het daarom fijn dat het RIVM en de GGD hebben aangekondigd dat er een expertisecentrum komt. In zijn eigen gemeente zijn er plannen voor molens bij Overberg. Jorg: "Omwonenden hebben zorgen. Wat doet geluid? Wat doen trillingen? Gezondheid staat voorop. In de vergunning moet ook staan dat het veilig kan."

De wethouders vinden het expertisecentrum belangrijk voor de voorlichting naar burgers en voor raadsleden die besluiten moeten nemen.

Los van de ambitie om in 2030 1,8Twh op te wekken, blikt de U16 in het bod alvast vooruit. In de periode na 2030 moet nog meer energie zonder CO2-uitstoot worden opgewekt. Dat is niet alleen een uitdaging door de beschikbare ruimte in de provincie Utrecht, maar ook omdat de vraag naar elektriciteit zal stijgen. Die zal bijna drie keer zo hoog zijn als in 2016, staat in het rapport. Dat komt onder meer doordat huizen van het gas af gaan en steeds meer elektrische auto's over de weg rijden. Naast opwekken, is ook energie besparen een speerpunt binnen de RES.

Alternatieve bronnen zoals waterstof of een kerncentrale zijn nog niet haalbaar, maar niet uitgesloten. Hoe het na 2030 verder moet is een zorg voor later. Wethouder Jorg: "Ja, in de toekomst komt er meer. Maar we hebben ons nu eerst geconcentreerd op de 1.8Terrawatuur."