Onderzoek naar discriminatie bij stage is belangrijke stap in doorbreken taboe

De verhalen over discriminatie bij stageplekken gaan al langer rond. De grote winst van het onderzoek 'Ongelijke kansen op de stagemarkt' is volgens Verschuure (D66) dat het het taboe rond discriminatie doorbreekt: "We laten met dit onderzoek zien dat het plaatsvindt. En nou hoop ik dat we eindelijk het gesprek met elkaar aan kunnen gaan."

De Gemeente Utrecht vindt het mbo en werkgelegenheid voor mbo'ers belangrijk. Wethouder Klaas Verschuure heeft bijvoorbeeld als een van de weinige wethouders expliciet het thema Middelbaar beroepsonderwijs in zijn portefeuille. Vorig jaar heeft het MBO in de stad ook een impuls toegezegd gekregen van 2,85 miljoen euro en moeten mbo'ers in het studentenleven makkelijker aan kunnen sluiten bij hbo- en wo'ers.

Al langer is de veronderstelling van discriminatie op de stagemarkt een heikel punt. Uit het onderzoek van het Verwey-Jonker instituut blijkt nu dat vooral jonge mannen met een migrantenachtergrond moeilijker aan een stageplek komen, vooral bij ICT-bedrijven. Bij zorg en welzijn is er geen signalen van discriminatie vastgesteld.

Onderzoekers van het Verwey Jonkers instituut hebben 577 sollicitaties gestuurd op 288 vacatures. Op basis van het antwoord dat ze kregen konden ze voor het eerst wetenschappelijk vaststellen dat mbo-studenten met een migratieachtergrond te maken kunnen krijgen met discriminatie wanneer ze een stageplek zoeken.

"We weten dat het gebeurt", vertelt Verschuure. "Maar hoeveel en hoe vaak? Dat wisten we niet goed." Ongeveer een kwart van de mbo'ers geeft aan dat ze met discriminatie te maken heeft gehad in het zoeken naar een stageplaats. Eenmaal op stage ervaart een op de acht studenten discriminatie.

"Het wordt ook heel duidelijk dat studenten het niet altijd herkennen", vertelt de wethouder verder. Ook is het nog vaak onduidelijk waar ze op hun opleiding terecht kunnen wanneer ze tegen discriminatie aanlopen. Verschuure: "Er zijn nu gewoon handvaten om de discriminatie aan te gaan pakken."

Discriminatie op opleidingen en tijdens stages is geen makkelijk onderwerp. Eerder onderzoek heeft al aangetoond dat docenten en stagebegeleiders vaak moeite hebben om het te herkennen. Joost Heeroma is woordvoerder van ROC Midden Nederland: "De discriminatie gaat vaak heel impliciet. Dus als een werkgever een cv ontvangt van iemand met een achternaam die niet Nederlands klinkt is dat in sommige branches genoeg om mensen niet uit te nodigen."

De eigenares van een administratiekantoor die vaak stagiaires met een niet-westerse migratieachtergrond heeft gehad is bereid haar ervaringen met RTV Utrecht te delen. Haar bedrijf heeft jarenlang plek geboden aan MBO-scholieren, vaak juist aan jongens met een niet-westerse migratieachtergrond. "Ik ben zelf naar dit land gekomen toen ik achttien jaar was, ik heb hier de kans gekregen om iets op te bouwen en wil graag iets terugdoen voor de maatschappij", legt de ondernemer uit.

Tekst gaat verder onder de video

Toch is de van oorsprong Perzische na 11 jaar gestopt met het aannemen van stagiaires. "Als je tegen een probleem aanloopt, dan laten de scholen je vallen als een baksteen", legt ze uit. Ze zegt dat ze in lastige situaties is gekomen door vervelend gedrag van stagiairs. "Als een stagiaire zich niet aan de afspraken houdt, dan kaatst de school de bal gewoon terug en mag je het zelf uitzoeken." Ook is er volgens haar een te grote afstand tussen de vaardigheden van mbo'ers en de praktijk. "Soms was ik de hele dag druk met de begeleiding van mijn stagiaires, 's avonds deed ik dan nog mijn eigen werk."

Volgens de zakenvrouw zouden werkgevers veel beter ondersteund kunnen worden door de verschillende mbo's in Utrecht. "De kern van het probleem is niet discriminatie", stelt de Utrechtse ondernemer. "Ik ben vaak het gesprek aangegaan, maar de mbo's bewegen voor geen centimeter."

ROC-woordvoerder Heeroma zegt dat het ook aan scholen ligt en dat stage-discriminatie een gelaagd onderwerp is: "Ja, ook scholen moeten in de weer om met elkaar heel duidelijk afspraken te maken wanneer er sprake is van discriminatie. Dat er gesprekken zijn en dat het terug gaat naar die werkgever."

Het Verwey Jonker instituut komt met een lijst aanbevelingen om stagediscriminatie tegen te gaan. Meer gesprekken tussen scholen en werkgevers is er daar een van, net als het aanstellen van vertrouwenspersonen. De MBO-instellingen en de gemeente omarmen die. "Dit soort praktijken, discrimineren, dat kan nu niet meer", zegt de wethouder fel.