Kunstenaar en toiletjuf: 'Maandverband is fascinerend materiaal'

UTRECHT - "Dit gelooft niemand als ik het niet op de foto zet." Kunstenaar Marin Hondebrink (35) begon zes jaar geleden als 'service medewerker' bij 2TheLoo, dat zichzelf omschrijft als 'The ultimate public toilet break experience'. Toiletjuf dus, bij een openbaar toilet. Eerst in Amsterdam, de afgelopen drie jaar in Utrecht. Drollen in urinoirs, overspoelde wc-potten, een achtergelaten bakje kip-samba-salade en gebruikt maandverband. Hondebrink zette het allemaal op de foto en deelde het online. Haar ervaringen heeft ze samen met uitgever Bas Fontein gebundeld in het boek 'Artist as a Toilet Attendant, Facebook Memoires from a Public Toilet'.
Marin Hondebrink: kunstenaar in het toilet.
Het was zes jaar geleden 'code rood' voor de Utrechtse kunstenaar, toen nog in opleiding. Het geld was op. "Ik had geen keuze. Ik ben op Indeed (een online vacaturebank, red) bij elke vacature op het knopje solliciteren gaan klikken." Vier keer per week doet Hondebrink haar schort voor, altijd met een klein busje luchtverfrisser. De aanblik van smerige toiletten went, de geur van diarree niet. Je leert er overigens wel mee om gaan. "Propjes papier in je neus tegen de geur. Soms doe ik de deur eerst weer even dicht en neem ik nog even een momentje voor mezelf om me voor te bereiden."
Hondenbrink met haar schoonmaakkarretje.
Hondenbrink met haar schoonmaakkarretje. © RTV Utrecht
Een van de vondsten van Marin Hondebrink.
Een van de vondsten van Marin Hondebrink. © Marin Hondebrink

Nee meneer, ik ga u niet pijpen voor zeventig cent

In het boek staan niet alleen foto's. Hondebrink schreef opvallende ervaringen en gesprekken met klanten op. "Als de nood hoog is, komt de ware aard van mensen naar boven", vertelt ze. En die is niet altijd even vredelievend. Zo vraagt een man om orale seks ("Nee meneer, ik ga u niet pijpen voor zeventig cent!"), vindt een vrouw het vreemd dat ze zelf geld in de gleuf moet gooien voor toegang en een andere man biedt Hondebrink en passant een baan aan in het criminele circuit.
Als Hondebrink maandagochtend op een bankje voor de poortjes vertelt over haar ervaringen komt er een stel langs dat niet begrijpt hoe het openbaar toilet werkt. Met de vanzelfsprekendheid van een routinier legt de kunstenaar en toiletdame uit dat de automatische poortjes briefgeld niet accepteren. Ondertussen blijft het een komen en gaan van toiletbezoekers. "Nu is het rustig. In het weekend staat er een rij tot aan de parkeergarage."
"Ik heb denk ik wel een miljoen toiletten schoongemaakt." Hondebrink wilde de kunstwereld en haar domein in een hoekje van Hoog Catherijne gescheiden houden. Niet te doen. De wc-ervaringen sijpelen door in de kunst. "Ik merkte dat ik tijdens het schilderen ineens dezelfde beweging stond te maken als tijdens mijn werk. Met zo'n trekker, weet je wel", vertelt Hondebrink terwijl ze een beweging als een ramenlapper maakt. En daarbij: ze is al van jongs af aan gefascineerd door viezigheid en de vraag waarom sommige dingen vies zijn en andere dingen niet.
Pagina uit 'Artist as a toilet attendant, Facebook memoires from a public toilet'
Pagina uit 'Artist as a toilet attendant, Facebook memoires from a public toilet' © Marin Hondebrink

Maandverband: fascinerend materiaal

"Ons haar bijvoorbeeld. We gaan naar de kapper, verven het, wassen het. Maar als het in het doucheputje ligt is het vies. Waarom is dat?" In haar kunst zitten soms plukken haar en ze maakte er eens een bikini van. "Een bikini associeer je met zomer, blij, vakantie. Dan speel ik met die illusie."
De andere werkplek van Marin Hondebrink: het atelier.
De andere werkplek van Marin Hondebrink: het atelier. © Marin Hondebrink
Maandverband, nog zoiets: fascinerend materiaal. "Het zuigt vocht op. Daarna wordt dan weer hard. Hoe dat werkt vind ik interressant. Vond ik als kind al." Het komt ook voor dat ze tijdens het boenen in aanraking komt met uitwerpselen, en dan wil weten hoe het voelt. "Wel met handschoenen aan hoor." Tijdens het schilderen werkt ze ook op gevoel, als ze bijvoorbeeld een laag drogende latex van een werk aftrekt. "Als een korstje van je huid."
Het boek is onderdeel van een serie die gaat over de plek van kunstenaars in de maatschappij. Het beeld van de subsidietrekkende uitvreter klopt namelijk niet, vinden de uitgever en de kunstenaar. "Ik heb vrienden die drie baantjes hebben om rond te komen. Ik werk hier vier dagen en drie dagen in mijn atelier." Het is geen hobby, maar een serieuze baan, wil ze maar zeggen.
'Kunstenaars moeten toch commerciëler gaan denken?'
'Kunstenaars moeten toch commerciëler gaan denken?' © RTV Utrecht
Om toch eens wat meer te gaan verdienen met de kunst is ze sleutelhangers gaan maken van keramiek. "Moeilijk materiaal. Het zijn kleine beeldjes, als een soort vormstudie. Die sleutelhangers zijn te koop. Kunstenaars moeten toch commerciëler gaan denken, hoor je wel eens." Zó commercieel zijn de sleutelhangers trouwens ook weer niet. Geheel in stijl zijn het gebruikte tampons.
Boek zelf hebben? Vanaf zaterdag is 'Artist as a toilet attendant, Facebook memoires from a public toilet' te koop bij galerie Kunstliefde aan de Nobelstraat in Utrecht. Zaterdag is Marin Hondebrink ook aanwezig om te signeren.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.