Baarns coronalab blij met 'erkenning' in kort geding tegen de Staat

U-Diagnostics heeft coronateststraten door heel Nederland en werkt daarbij samen met het Duitse laboratorium Labor Dr. Wisplinghoff. De tests worden in Nederland afgenomen en vervolgens naar Keulen gereden en geanalyseerd. Volgens het lab zouden medewerkers van het ministerie van Volksgezondheid hebben gezegd dat tests voorlopig alleen worden gegund aan Nederlandse bedrijven. Het Baarnse lab vindt dat niet eerlijk.

Op een website van het RIVM wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende laboratoria. Sinds 2009 bestaan zogenoemde opschalingslaboratoria, die in tijden van crisis of een pandemie snel kunnen schakelen en testen. Dat zijn vooral grote ziekenhuizen zoals het UMC Utrecht. Het Baarnse laboratorium wordt op 2 april door het RIVM geaccrediteerd en op een andere lijst gezet met laboratoria die ook op het coronavirus kunnen testen.

Op dat moment wordt er op die lijst een onderscheid gemaakt of het laboratorium wel of geen medisch microbiologisch laboratorium (MML) is. Dat is belangrijk, omdat het RIVM professionals en organisaties zoals huisartsen en GGD's vertelt dat zij alleen kunnen testen bij een erkend MML.

Dat is U-Diagnostics niet, maar het Duitse laboratorium Labor Dr. Wisplinghoff waarmee de Baarnaars samenwerken wel. Maar omdat hun Duitse compagnon niet op de lijst staat, kiezen huisartsen en GGD's volgens het Baarnse lab niet voor hen en worden ze vanaf het begin buitenspel gezet. Daarop kondigt het lab eind juni de stap naar de rechter aan, samen met zes huisartsen die de mening van het lab delen.

U-Diagnostics stelt vandaag tijdens het kort geding dat er geen gelijk speelveld is gecreëerd waarop laboratoria naar testcapaciteit konden meedingen. Dat zou volgens het lab in strijd zijn met het vrije verkeer van diensten in de EU, zorgen voor kartelvorming en ongeoorloofde staatssteun betekenen. Volgens hen hebben Nederlandse medisch microbiologen een te grote vinger in de pap, omdat GGD's nagenoeg geen andere keuze hebben dan de tests door erkende Nederlandse MML's te laten analyseren.

"We denken dat de belangenverenigingen van Nederlandse medische microbiologen de Nederlandse regering ertoe heeft aangezet zich zo te gedragen dat onze testen niet worden afgenomen. Waarom ze dat doen is simpel: zij krijgen een honorarium dat gekoppeld is aan de omzet die ze maken", stelt directeur Maarten Cuppen tegenover RTV Utrecht.

De Staat en GGD's stellen in hun verweer dat het daarvoor speciaal in het leven geroepen Landelijk Coördinatieteam Diagnostische Keten (LCDK) in grote lijnen bepaalt waar de afgenomen coronamonsters heengaan. Dat is expres centraal geregeld, om zo "versnippering en fouten in de logistiek" tegen te gaan. De meeste GGD's hebben daarom lopende contracten afgesloten met labs die in de meeste gevallen hun testcapaciteit nog niet bereikt hebben, waardoor U-Diagnostics uit beeld blijft.

Dat vindt het Baarnse lab schrijnend, omdat het naar eigen zeggen stond te springen om op het coronavirus te testen toen er aan het begin van de pandemie een tekort aan testcapaciteit was.

Een programmamanager van de overheid die bij de zitting aanwezig was liet weten dat de formulering op het factsheet inmiddels aangepast is, waardoor ieder erkend laboratorium zoals U-Diagnostics op COVID-19 mag testen. Ook valt daarin te lezen dat als huisartsen de test bij zo'n lab afnemen, die test vanuit het Openbare Gezondheidsbudget (OGZ) wordt vergoed, mits het bij de GGD gedeclareerd wordt.

"We hebben alle informatie gekregen die we zochten. Dit was voor ons een heel belangrijk punt", aldus Cuppen. "We willen nu nog erkenning voor Labor Dr. Wisplinghoff als MML en duidelijkheid over de gang van zaken tijdens de hoogtepunten van de pandemie in april en mei."

De rechter doet volgende week vrijdag 10 juli uitspraak.