Rugstreeppad genegeerd bij nieuwbouwproject Leerdam; wethouder door het stof

© RTV Utrecht
VIJFHEERENLANDEN - Wethouder Huib Zevenhuizen (VVD) van de gemeente Vijfheerenlanden erkent dat er 'fouten' zijn gemaakt op natuurgebied bij de bouw van het nieuwbouwproject Broekgraaf in Leerdam. Bij de werkzaamheden is zonder de benodigde ontheffing het leefgebied van de beschermde heikikker en rugstreeppad aangetast. Ook zijn bomen gekapt, terwijl vleermuizen die vermoedelijk gebruikten als navigatiepunt voor hun vliegroute naar eten. "Er zijn fouten gemaakt. Dat geef ik onmiddellijk toe", zei de wethouder gisteravond in een commissievergadering.
Het woningbouwproject Broekgraaf ligt onder een vergrootglas na een zogenoemde 'last onder dwangsom' van de Regionale Uitvoeringsdienst Utrecht (RUD), die milieuregels handhaaft namens de provincie Utrecht. De last onder dwangsom is een soort waarschuwingsbrief. Mocht de gemeente opnieuw de fout ingaan, volgt een boete van vijftienduizend euro per overtreding. Dit soort boetes moeten ervoor zorgen dat onder meer gemeenten zich houden aan de Wet natuurbescherming, die er is om planten en dieren te beschermen.

Verstoorde padden en kikkers

Volgens de RUD is de gemeente Vijfheerenlanden drie keer in de fout gegaan. Allereerst is zonder de benodigde ontheffing een weg voor bouwverkeer aangelegd door een gebied waar heikikkers en rugstreeppadden leefden. Zij zijn bij de werkzaamheden waarschijnlijk in hun leefomgeving verstoord en gedood. Ook zijn bij het aanleggen van de weg de plekken vernield, waar de padden en kikkers zich voortplanten en rusten. Vijfheerenlanden was in de veronderstelling dat de amfibieën niet aanwezig waren op de plek van de weg, maar de gemeente 'had beter moeten weten op basis van de voor hen bekende onderzoeken', aldus de RUD.
Bij grondwerkzaamheden zijn daarnaast ook zand- en steenhopen verplaatst. Maar vergraafbaar zand op bouwterreinen is nu juist net de ideale overwinterplek voor de rugstreeppad. Het graven in dit zand had dan ook niet zonder ontheffing mogen gebeuren. "Als je begint te graven in het zand, worden de padden wakkergemaakt tijdens hun winterslaap", legt RUD-toezichthouder De Bruijn uit. "Ze worden geplet of komen door hun ruststand niet vooruit. Vervolgens bezwijken ze aan de kou."

Vleermuizen weg kwijt

Tot slot is tijdens de werkzaamheden rondom de nieuwbouwwijk een rij bomen gekapt, die mogelijk deel uitmaakte van een vliegroute voor vleermuizen. Dat kan alleen niet meer worden aangetoond, omdat het vleermuizenonderzoek tijdens de werkzaamheden nog niet was afgerond. Kortom: de bomen hadden moeten blijven staan, totdat het onderzoek was afgerond. Dat is niet gebeurd. Het zou daarom kunnen zijn dat bomen zijn omgezaagd, die vleermuizen gebruikten als navigatiepunt.
De Bruijn legt uit: "Vleermuizen jagen niet op zicht. Ze kunnen niet even de straat inkijken om te zien waar ze zijn. Ze gebruiken geluid, waarbij gebouwen en bomen herkenningspunten vormen. Via echolocatie weten ze waar ze zijn. Zo kunnen ze hun vaste eetplekken, zoals een weiland, terugvinden." Een rij bomen kan dus dienen als 'straatnaambordje'. "Voordat bomen worden weggehaald, moet je via onderzoek kijken of die bomen actief gebruikt worden door de vleermuizen als zogenoemde essentiële vliegroute."

Natuurbescherming belangrijk

Wethouder Zevenhuizen benadrukte in de commissievergadering dat 'de gemeente bezig is met het aanleggen van een woongebied en niet met een natuurgebied'. Ook de RUD begrijpt dat woningbouw belangrijk is, maar noemt ook de natuurbescherming belangrijk. "Het gaat om soorten die Europees beschermd zijn", zegt De Bruijn. "Ze zijn zeldzaam. Hoe meer populaties je kapotmaakt, hoe meer impact het heeft op de soort. Bij kleine groepjes zie je bijvoorbeeld dat ze last hebben van inteelt."
"Ik ben enorm geschrokken van het hele verhaal", zei de wethouder gisteravond. Hij laat weten een ecoloog in de hand te hebben genomen om regelmatig 'te inspecteren wat er buiten gebeurt'. Die heeft inmiddels al een keer ingegrepen, toen bouwvakkers bezig waren met het verwijderen van een rietkraag, terwijl ook daar de rugstreeppad graag huist. "Hij heeft de werkzaamheden gelukkig redelijk snel kunnen stilleggen", aldus de wethouder.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.