Baarn zoekt verloren vluchttunnels en schuilkelders uit de oorlog

BAARN - Baarn is op zoek naar zeven oude schuilkelders. De gemeente heeft met historisch onderzoek het erfgoed in de gemeente in kaart gebracht en ontdekte dat de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog op meerdere plaatsen hele gangenstelsels moeten hebben aangelegd.
Een van de ingangen van de ondergrondse ruimte bij de Prinses Beatrixlaan.
Een van de ingangen van de ondergrondse ruimte bij de Prinses Beatrixlaan. © Groenegraf.nl / Eric van der Ent
Beleidsambtenaar Renske Peterse van de gemeente heeft inwoners opgeroepen om informatie te sturen over de locatie en de huidige staat van de bouwwerken. "Op de erfgoedlijst die we hebben opgesteld staan in totaal acht schuilkelders", zegt ze tegen RTV Utrecht. Helaas is er veel informatie verloren gegaan. Eigenlijk kennen we alleen nog een kelder aan de Prinses Beatrixlaan."

VOETAFDRUKKEN VAN DUITSE LAARZEN

Peterse doelt daarmee op een vluchttunnel langs een tiental villa's in de wijk Prins Hendrikpark. De ondergrondse ruimte met meerdere ingangen is daar in de oorlog gemetseld en naar verluidt zijn in de betonnen vloer nog de voetafdrukken van Duitse laarzen met spijkers te zien. Inmiddels is de tunnel in onbruik geraakt en schuilen daar alleen nog vleermuizen.
Volgens de erfgoedlijst van de gemeente Baarn moeten er nog zeven van dat soort gangenstelsels zijn geweest in het Prins Hendrikpark en in de nabijgelegen wijk Pekingpark. "De erfgoedlijst is bedoeld om te bepalen welke objecten aangewezen moeten worden als gemeentelijk monument", zegt Peterse. "We willen dus weten wat er nog over is van die andere kelders, zodat we kunnen beslissen welke we willen beschermen als onderdeel van de Baarnse geschiedenis."

DUITSERS

De lokale amateurhistoricus Eric van der Ent van stichting Groenegraf.nl beschreef een aantal jaar geleden al een bezoek aan de schuilkelder bij de Prinses Beatrixlaan. Volgens hem is de onderaardse gang een zeldzaamheid in Nederland. De Duitsers hadden de oorspronkelijke bewoners uit de villa's gejaagd en er zelf hun intrek genomen. "Daar betaalden ze overigens dan wel weer huur voor", zegt Van der Ent. Veilig voor geallieerde bommen waren de bakstenen gangen volgens hem niet, maar in de latere oorlogsjaren waren geld en materialen schaars en zullen de bezetters er maar genoegen mee hebben genomen.
Onderaardse gang bij de Prinses Beatrixlaan in Baarn.
Onderaardse gang bij de Prinses Beatrixlaan in Baarn. © Groenegraf.nl / Eric van der Ent
Waar de overige kelders van Baarn te vinden zijn is ook voor Van der Ent nog een mysterie. "Mogelijk had Villa Peking, het oude belastingkantoor aan het eind van de Torenlaan, een ondergrondse gang. Die zou vanuit de villa onder de Javalaan door naar een inmiddels verdwenen villa aan de overkant hebben geleid. Ik heb ervan gehoord, maar of er nog iets van te vinden is, weet ik niet. Tegenwoordig zitten er zorgappartementen in Villa Peking, dus er is wel het een en ander verbouwd."

BILDERDIJKLAAN

Ook omroep RTV Baarn nam na Van der Ents beschrijving een kijkje in de tunnel aan de Prinses Beatrixlaan. Aan het eind van de reportage liet de lokale omroep beelden zien van een 'bunker' aan de Bilderdijklaan. De ondergrondse gewelven daar waren kennelijk na de oorlog ingericht als cv-ruimte, wijnkelder of hobbykamer.
Verslaggeefster Wil Hordijk had ook een brief uit 1947 gevonden waarin omwonenden de gemeente erop wezen dat het gevaarlijk was voor kinderen die er speelden. Bovendien vonden ze het "in strijd met de goede zeden" dat jongens en meisjes in de puberleeftijd zich samen in de onderaardse verblijven konden terugtrekken.
Wie meer weet te vertellen over de oorlogskelders in Baarn wordt opgeroepen om een bericht te sturen naar Renske Peterse van de gemeente.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.