Jehovah's Getuigen naar rechter om publicatie kritisch rapport te voorkomen: 'Weinig kans van slagen'

© RTV Utrecht
UTRECHT - Jehovah's Getuigen zijn het niet eens met de uitkomsten van een onderzoek van de Universiteit Utrecht, uitgevoerd in opdracht van het ministerie. De geloofsgemeenschap wil de publicatie, die zich richt op seksueel misbruik binnen hun kring, morgen via de rechter voorkomen. "Weinig kans van slagen", denkt een advocaat die gespecialiseerd is in onder meer mediarecht. "Het zou kunnen dat er fouten zijn gemaakt - de overheid is natuurlijk niet heilig - maar dat zullen Jehovah's Getuigen dan wel héél goed moeten onderbouwen."
Ook de Universiteit Utrecht ziet het kort geding morgen met vertrouwen tegemoet. "Ons rapport is aangeboden bij het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum en geaccepteerd, dus wat ons betreft wordt het ook gewoon openbaar gemaakt", stelt een woordvoerder van de universiteit.

AANLEIDING

De universiteit startte in december 2018 met het onderzoek naar seksueel misbruik binnen Jehovah's Getuigen, in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid. De volledige Tweede Kamer riep daartoe op, omdat de geloofsgemeenschap zelf weigerde mee te werken aan een onderzoek hierover.
Aanleiding voor die oproep waren meerdere publicaties van dagblad Trouw, waarin de krant stelde dat de aanpak van seksueel misbruik binnen Jehovah's Getuigen veelal problematisch verloopt. "De afhandeling van misbruikzaken gebeurt binnenskamers en heeft traumatische gevolgen voor slachtoffers", schreef Trouw in 2017.
Er waren meer aanwijzingen van seksueel misbruik binnen Jehovah's Getuigen. Zo werd vorig jaar een 52-jarige man uit Nieuwegein veroordeeld voor ontucht met zijn dochters, destijds tussen de 10 en 14 jaar oud.

CONTACTPUNT

De universiteit opende een contactpunt waarin slachtoffers hun ervaringen met seksueel misbruik konden delen. De informatie werd gebruikt om inzicht te krijgen in het seksueel misbruik binnen de gemeenschap, hoe dit wordt behandeld, en wat de aangiftebereidheid is onder leden en ex-Jehovagetuigen in Nederland.
Jehova's Getuigen bestempelen het rapport als "wetenschappelijk en feitelijk onjuist, lasterlijk en zeer beledigend bovendien", schrijft Dagblad van het Noorden. Ze proberen de publicatie, die gepland staat voor komende donderdag, via de rechter te voorkomen.
De Universiteit Utrecht wil niet in de media vooruitlopen op het kort geding en zegt af te wachten wat de rechter oordeelt. "Wij zullen desgevraagd toelichting geven, maar wat ons betreft wordt het natuurlijk gewoon openbaar gemaakt", zegt een woordvoerder.
In een vrije samenleving verbied je nooit van tevoren een publicatie. Er is geen verplichting om deze eerst aan de rechter voor te leggen, dat is censuur.
Jens van den Brink, advocaat

SCIENTOLOGYKERK

Volgens advocaat Jens van den Brink, gespecialiseerd in onder meer media- en internetrecht, is het niet voor het eerst dat een geloofsgemeenschap een openbare publicatie probeert tegen te houden.
"De christelijke geloofsgemeenschap 'Noorse broeders' heeft ooit bezwaar aangetekend tegen een kritische publicatie en ook de bekendere Scientologykerk staat erom bekend graag naar de rechter te stappen. Die laatste groep beroept zich dan vaak op zijn auteursrecht. Ze stellen dat het publiceren van hun verhaal - ze geloven dat er kleine mannetjes in je hoofd zitten die uitgeroeid moeten worden - in strijd is met hun eigen auteursrecht."

'KLEINE KANS VAN SLAGEN'

Volgens Van den Brink hebben Jehovah's Getuigen morgen weinig kans van slagen. "Hun bezwaar dat de publicatie beledigend zou zijn, is geen goede reden om een kritische publicatie tegen te houden. In tegendeel juist, zou ik zelfs stellen. Je kunt iemand inderdaad pijn doen met een publicatie, maar dat is niet de schuld van degene die erover schrijft, maar van degene die de misstanden begaat. Het gaat in dit geval vaak om kwetsbare groepen mensen, dus zo'n organisatie moet juíst kritisch worden gevolgd. Als er binnen die gemeenschap misbruik plaatsvindt, kunnen er niet genoeg publicaties zijn."
Om een publicatie van tevoren bij een rechter ongedaan te krijgen, moeten Jehovah's Getuigen van goeden huize komen. Van den Brink: "In een vrije samenleving verbied je nooit van tevoren een publicatie. Er is geen verplichting om deze eerst aan de rechter voor te leggen, dat is censuur. Alleen als Jehovah's Getuigen kunnen bewijzen dat er niets klopt van deze publicatie, kan de rechter overgaan tot een verbod."
Dat is volgens de advocaat niet erg waarschijnlijk. "Zeker bij een gedegen wetenschappelijk onderzoek als dit, acht ik die kans erg klein. Het zou kunnen dat er fouten zijn gemaakt - de overheid is natuurlijk niet heilig - maar dat zullen Jehovah's Getuigen dan wel héél goed moeten onderbouwen."

KORT GEDING

Morgenmiddag dient het kort geding voor de rechtbank van Utrecht. Jehovah's Getuigen willen dat deze zaak achter gesloten deuren wordt behandeld. Het is nog niet duidelijk of de rechter op dat verzoek ingaat.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.