Explosieve toename van hotels in Utrecht: slechte ontwikkeling of biedt het kansen?

De explosieve groei biedt kansen, maar er is ook een keerzijde. Het aantal overnachtingen stijgt namelijk niet zo snel als het aantal hotelkamers, zo is de verwachting. Dat betekent dat kamers leeg komen te staan, ook bij bestaande hotels.

Leo Holman van Grand Hotel Karel V is geschrokken van de komst van zoveel nieuwe hotels. "Het was al niet fantastisch in Utrecht. De afgelopen twee jaar waren goed, maar vóór die tijd hebben we heel veel slechte jaren gehad."

Holman: "Wij snappen heel goed dat dit aantal hotelkamers in 2024 nodig is, maar de gemeente mag zich heel goed achter z'n oren krabben, want er is met name in de planning en spreiding daarvan iets goed mis gegaan. Want hoe kan het dat alles eind volgend jaar al open is?"

De gemeente geeft ondertussen geen nieuwe vergunningen uit en is dat tot 2023 ook niet van plan. "De Utrechtse hotelmarkt kan hiermee op adem komen. In 2022 kan dan worden bezien wat de daadwerkelijke effecten zijn van de capaciteitsverruiming", schrijft het college. Alleen voor kleine en bijzondere "doelgroep- en concepthotels" wil Utrecht nog een uitzondering maken.

Dat verandert niks aan de vergunningen die al zijn uitgegeven. Daarom maakt de general manager van Karel V zich zorgen. "We hebben allemaal mensen in dienst. Bij Karel V werken ook 180 mensen. Als dat er 20 of 30 minder zouden moeten worden omdat je moet inkrimpen, vind ik dat te veel. Dat zou ik verschrikkelijk jammer vinden. Maar aan de andere kant: misschien valt het allemaal mee en zeggen we over twee jaar: waar hebben we het over gehad?"

"Voor de langere termijn is het heel goed", zegt Cor Jansen van Utrecht Marketing. "We weten dat de verblijfstoerist, degene die hier meerdere dagen verblijft, veel meer inbrengt en besteedt dan een dagjestoerist." Jansen zet zich met Utrecht Marketing in om Utrecht "op de kaart te zetten", bijvoorbeeld met het binnenhalen van grote evenementen en het stimuleren van economische groei.

Misschien nog belangrijker: de komst van nieuwe hotels is volgens Jansen onmisbaar in de strijd om congressen naar de stad te halen. De congressen dragen bij aan het beeld van Utrecht als 'kennisstad', maar brengen ook geld in het laatje. Jansen: "Die kenniscongressen hebben afgelopen jaar 47 miljoen euro opgeleverd."

Jansen plaatst dan ook wat voorzichtige vraagtekens bij het beleid van de gemeente om het geven van vergunningen voorlopig op te schorten. "Om de doodeenvoudige reden dat er ook een economisch belang is. Als er bedrijven zijn die willen investeren, moet je ook het vertrouwen geven dat die investering kan renderen als je daar beleidsruimte voor geeft. Veel woorden om aan te geven dat ik vind dat de gemeente afstand moet houden."

Ook hoteliers zien in dat de komst van concurrentie niet alleen voor kommer en kwel zorgt. Volgens Leo Holman van Karel V boren de grote ketens nieuwe doelgroepen aan en zijn er ook kleine, originele hotels die de diversiteit van de stad vergroten.

Ratelende rolkoffers en winkelstraten vol met Nutella-winkels. Slaat het overtoerisme uit Amsterdam ook over op Utrecht met al die hotels? Cijfers laten zien dat dat niet zo is. Zelfs als alle 1.800 kamers gerealiseerd worden, heeft Amsterdam nog altijd meer dan tien keer zoveel hotelkamers. Dat Utrecht bij lange na geen Amsterdam is, blijkt ook uit het aantal overnachtingen per bewoner. Voor elke Amsterdammer zijn er jaarlijks ruim twintig hotelovernachtingen, in Utrecht zijn dat er net iets meer dan twee.

In november praat de Utrechtse gemeenteraad verder over hotels in de stad. Volgens Leo Holman van Karel V doen raadsleden er goed aan om zich wat meer te verdiepen in de Utrechtse hotelmarkt. Hij ziet een gebrek aan kennis. Weten ze bijvoorbeeld wel dat het merendeel dat de meeste hotelovernachtingen in Utrecht zakelijk is? Wat toeristen uitgeven? Waar ze vandaan komen en hoe ze in Utrecht komen? Hij zou het "dolgraag" eens uitleggen.