Bocht in nieuwe busbaan Utrecht gevaarlijk: bussen kunnen elkaar niet passeren

De Dichtersbaan loopt van het Centraal Station direct langs het spoor. De busbaan is pas twee jaar oud. Vlak voor de aansluiting met de Vondellaan is er een knik in de weg. Deze flauwe bocht is nodig om de busbaan over een brug heen te leiden.

Als een dubbelgelede bus door de knik rijdt is er geen ruimte voor bussen van de andere kant, ze zouden elkaar in de bocht raken. De gemeente zegt in eerste instantie dat de krapte een bewuste keus is, maar herziet later haar standpunt: "Er is niets mis met de knik in de Dichtersbaan." Dat laatste is opmerkelijk omdat chauffeurs een hele andere mening hebben, de bocht is ronduit gevaarlijk. Zij zeggen dat de gemeente die gevaren ook kent.

Het is op de Dichtersbaan de laatste weken extra druk. Dat komt omdat er ten westen van het station veel wegwerkzaamheden zijn. Veel bussen worden omgeleid via de nieuwe busbaan.

We zetten de feiten op een rij. Het valt één van onze verslaggevers op dat bussen op de Dichtersbaan regelmatig gaan stilstaan om elkaar te passeren vlak voor de brug en de knik. We bellen met de gemeente en met U-OV. Die laatste reageert als eerste: "Er zijn geen problemen op de Dichtersbaan. De busbaan is al sinds december 2016 in gebruik, en sinds die tijd rijden dubbelgelede bussen in beide richtingen over de busbaan. In die twee jaar hebben we geen problemen met krapte ervaren. We zien wel dat collega's elkaar graag wat ruimte geven, wat natuurlijk geen enkel probleem is."

Het kost de gemeente wat meer tijd om de situatie rond de Dichtersbaan uit te zoeken.

Maar dan belt woordvoerder Matthijs Keuning. Hij meldt dat de krapte een bewuste keus was bij het ontwerp. "Het klopt dat een dubbelgelede bus daar niet gepasseerd kan worden, en daarom staat er ook een doseerlicht vijfhonderd meter vóór de brug over de Kruisvaart. Die moet er voor zorgen dat bussen in de knik elkaar niet tegenkomen."

Volgens de gemeente negeren buschauffeurs het doseerlicht. Of ze dat doen omdat ze niet bekend zijn met de situatie of zich bewust niets aantrekken van het licht is bij de woordvoerder niet bekend. Utrecht heeft recent nog een herinnering gestuurd naar U-OV om de chauffeurs te wijzen op het doseerlicht. Woordvoerder Keuning is niet bekend met de reden waarom de knik te krap is aangelegd. Hij geeft aan dat het ontwerp tot stand is gekomen met alle betrokken, waaronder de bewoners van de straat Raadwijk.

We leggen deze mening voor aan U-OV, die beloven snel terug te bellen. Maar dat gebeurt niet. Wel krijgen we een mail van de woordvoerder van de gemeente. Hij verwoordt dan een geheel andere mening. Er is nu ineens geen krapte in de bocht, en die is dus ook niet bewust gecreëerd.

Woordvoerder Keuning schrijft: "Het doseerlicht staat er vooral vanwege de leefbaarheid voor omwonenden om bussen gedoseerd door te laten en te zorgen dat ze vaker groen hebben in de bocht die we hebben besproken, zodat ze daar niet opnieuw moeten optrekken. Dat is in de planvorming zo afgesproken met omwonenden. Ook gelede bussen kunnen elkaar in de bocht passeren. Het kan dat sommige chauffeurs wel even wachten om elkaar meer ruimte te geven."

We besluiten de zaak verder uit te pluizen en zoeken contact met chauffeurs van U-OV. Eén van hen doet namens hen het woord, op strikte voorwaarde dat hij anoniem blijft.

De chauffeur vertelt: "Het is heel lastig om een dubbelgelede bus in de knik over de Kruisvaart te passeren, wij doen het in ieder geval niet. Als chauffeurs een dubbelgelede bus zien aankomen dan wachten we voor de bocht, want het is er heel krap. Bovendien zit er begroeiing in de bocht, waardoor je niet kan zien of je het beton van de rand net wel of net niet gaat raken. Als je allebei uiterst rechts aanhoudt, en niet harder dan stapvoets rijdt, dan zou het net gaan. Op hogere snelheid is het volstrekt kansloos om elkaar daar te passeren. Als je dat met een gangentje van zeg 20 tot 25 km/u zou doen dan heb je geen ruimte meer om uit te wijken en is het een garantie voor fouten. De kans dat je er net een ruit uittikt is in zo'n situatie rond de 80 procent. Als dat gebeurt zit een passagier onder het glas, en dat is iets wat je niet wilt. En daarom rijden we elkaar niet voorbij in de knik."

De chauffeur geeft aan dat hij namens alle chauffeurs spreekt. "Iedereen stopt er, er is er niet één die doorrijdt, helemaal nul. We vinden namelijk dat we beter te laat kunnen komen, dan dat we slachtoffers onder onze passagiers maken."

De chauffeur geeft ook aan dat de chauffeurs van U-OV al in een vroeg stadium hebben aangegeven dat deze bocht te krap is. "Die bocht is echt helemaal fout aangelegd. Toen wij - de chauffeurs - zagen wat voor bruggetje ze daar gingen bouwen, wisten wij gelijk dat dit hem niet ging worden. We hebben toen de gemeente ook gewaarschuwd. Vanuit ons chauffeurspanel is er destijds een mail naar gemeente gegaan over deze knik."

Om de beweringen van de chauffeurs te controleren zijn we in de spits bij de bocht gaan staan. Binnen driekwartier uur zagen we acht keer de situatie dat een dubbelgelede bus verkeer van de andere kant tegenkwam. In zeven gevallen stopte de tegenligger om Lijn 12 alle ruimte te geven. In één geval zag de tegenligger te laat dat er een dubbelede bus aankwam. In die situatie gingen beide bussen stapvoets door de bocht. Wat verder opvalt is dat het geen enkele chauffeur met een dubbelgelede bus lukt om in de knik binnen de lijntjes van de rijbaan te blijven, er is zichtbaar te weinig ruimte. Het is duidelijk, dat chauffeurs zuinig zijn op hun materieel, en de veiligheid van hun passagiers voorop stellen.

En de gemeente? Die houdt vol dat er niets mis is met de knik in de Dichtersbaan.