Dit jaar 'beperkte' extra sterfte tijdens hittegolven

De zomer kende tot nu toe twee officiële hittegolven, die vrijwel naadloos in elkaar overliepen. De eerste duurde van 15 juli tot en met 27 juli en de tweede van 29 juli tot en met 7 augustus. In deze periode overleden in Nederland 2714 mensen per week.

Dat is weliswaar zo'n 100 sterfgevallen meer dan in een gemiddelde week, maar tijdens vorige hittegolven was dat verschil veel extremer, zegt het CBS. In de zomer van 2006 waren er ook twee hittegolven en toen overleden wekelijks 400 meer Nederlanders dan gemiddeld, vooral ouderen.

CBS-onderzoeker Marjolijn Jaarsma heeft de indruk dat er meer bewustwording is over de gevaren van hitte. ''Mensen gaan zich steeds meer aanpassen. Het lijkt erop dat maatregelen zoals het Nationale Hitteplan een rol spelen. Dat werd in 2007 ingevoerd en voor die tijd lag het aantal sterfgevallen tijdens extreem warme perioden significant hoger.''

Woordvoerder Renée de Vries van de ANBO Ouderenbond denkt eveneens dat het hitteplan zijn vruchten heeft afgeworpen, maar zegt dat het ook een kwestie van maatschappelijke verantwoordelijkheid geweest is: ''Deze zomer was zo extreem dat mensen beter op elkaar letten en minder laconiek waren.''

Volgens De Vries realiseren mensen als het zo lang heet is als dit jaar, pas echt het belang van de voor de hand liggende maatregelen. ''Veel water drinken, binnenblijven. Dat is minder het geval als het een paar dagen mooi weer is, dan willen mensen er echt van genieten.''

Het Utrechtse zorghotel De Keizershof heeft de afgelopen weken alle zeilen bijgezet om kwetsbare bewoners door de hitte heen te slepen, vertelt Teamleider Zorg Patricia de Rooy: ''Als het boven de 27 graden wordt, ligt uitdrogingsgevaar voor onze doelgroep op de loer. Dan geldt het landelijke hitteprotocol.''

En dan worden allerlei maatregelen genomen. ''Mensen wonen bij ons in hun eigen appartement, daar zetten we de airco aan en laten we overdag de ramen en deuren dicht en zodra het afkoelt weer open, dat alles wel in overleg met de bewoners.''

Vooral goed drinken is belangrijk, zeker anderhalf tot twee liter water per dag. ''In de zomer reiken we altijd al iedere middag ijs uit, maar bij deze extreme hitte ook watermeloen. Veel drinken vinden oudere mensen vaak niet prettig, en zo krijgen ze toch voldoende vocht binnen.''

Het personeel deed ook zijn best om extra op te letten, vertelt De Rooy. ''Ze lopen even binnen bij cliënten om water bij te schenken en op te letten of alles nog goed gaat. Van bewoners die alleen ochtendzorg krijgen weet je anders niet of ze 's middags wel echt genoeg drinken.''

Al die maatregelen lijken dus nut te hebben gehad, want volgens het CBS was het aantal sterfgevallen ook onder 80-plussers echt duidelijk lager dan in de hete zomer van 2006. In absolute aantallen is er geen groot verschil, met voor beide jaren zo'n 1500 overledenen per week. Maar als je daarbij bedenkt dat er in 2006 zo'n 590.000 Nederlanders van boven de 80 waren en nu 780.000, dan is het verschil duidelijk.

Ook in de Keizershof hebben ze het idee dat de afgelopen weken niet meer sterfgevallen te betreuren waren dan anders. Voor de komende jaren is in het zorghotel nog wat winst te behalen in de zonwering, vertelt de Teamleider Zorg. ''Die kunnen mensen nu soms niet op eigen kracht naar beneden doen. Aan de voorkant van het gebouw zijn we bezig met zonwerende folie. Want de komende jaren zal het alleen maar warmer worden denk ik.''