Tien jaar na de Armandobrand: "Ik pakte een zakdoek en ging weer aan het werk"

Toen de brand uitbrak was er niemand in het museum. Het museum toonde het werk van een van de belangrijkste Nederlandse kunstenaars: Armando. Zijn werk omvat schilderijen en sculpturen, tekeningen, boeken en poëtische grafiek. Het museum was ook een documentatie- en kenniscentrum voor het werk van Armando. 

Yvonne Ploum had de dagelijkse leiding over het museum. Ze kan zich de dag van de brand nog levendig herinneren. "Het was denk ik een half uurtje nadat ik weg was gegaan. En toen zei de brandweer: 'je moet echt komen, want we hebben de sleutel nodig', en toen ik daar weer kwam zag ik de vlammen al uit het dak slaan. Ik heb daar gewoon zitten huilen, maar op een gegeven moment dan moet je gewoon een zakdoek pakken en aan het werk."

De oorzaak van de brand bleef jaren onduidelijk, tot uiteindelijk bleek dat loodgieters die op het dak bezig waren waarschijnlijk de brand hebben veroorzaakt. De Amersfoortse gebouwenbeheerder SRO werd aansprakelijk gesteld voor de miljoenenschade bij de brand. De loodgieters werkten in opdracht van SRO aan het dak van de kerk.

Na de brand was er ook veel discussie over de restauratie van de Elleboogkerk en een nieuwe bestemming voor het Armando Museum. De kerk werd herbouwd, nadat in 2008 een herstelplan werd ontwikkeld voor de herbouw. In 2012 werd de haan teruggeplaatst. Na de brand doken ook verschillende archeologische vondsten op.

Ten tijde van de brand was Gerard de Kleijn directeur van het museum. Een dag na de brand lucht hij zijn hart in de studio van RTV Utrecht. "Ik voel me beroerd", zei hij. "Het was heel onwerkelijk."

In 2010, op zijn laatste werkdag in Amersfoort, sprak hij opnieuw over de brand. "Het was wel een zware periode, maar aan de andere kant was ik ook wel in mijn element. Op dat soort momenten komt het erop aan, wat je doet en welke keuzes die je maakt."

In die tijd was de kerk al herbouwd, maar het Armando Museum was nog altijd dakloos. De werken kwamen - na op verschillende plekken tijdelijk te zijn geëxposeerd - uiteindelijk terecht in het nieuwe Museum Oud Amelisweerd (MOA) in Bunnik. Prinses Beatrix opende het museum op 21 maart 2014.

Echt voor de wind ging het 't nieuwe museum de afgelopen jaren niet en afgelopen april liet Armando weten al zijn werk weg te willen hebben bij het Museum Oud Amelisweerd. Waarom is niet bekend, de kunstenaar liet weten 'daar zijn redenen voor te hebben'.

Het museum heeft al jaren te kampen met financiële problemen maar kan dit jaar open blijven. Eind vorig jaar hoorde de museumdirectie dat stad en provincie Utrecht en de gemeente Bunnik toch 75.000 euro willen steken in het noodlijdende museum.

Een jaar na de verwoestende brand maakte verslaggever Dennis van Ommeren een uitgebreide terugblik. Deze is hier te bekijken.